Egretta Garzetta
Վաղուց մեռածը
Վարդանը նայեց նրան այնպես կարծես դիմացինը հեռու սարի լանջին է՝ կկոցեց աչքերը ու սրեց տեսողությունը։
_Գնա,՛ քնի՛ր։ Արազի աչքին չերևա՛ս։
Արտեմը նստեց մեքենան ու շուտով կորավ հեռվում։
Վարդանը անտարբեր բերանը ծռեց։ Ձեռքերը դրեց բաճկոնի գրպանները ու պտտվելով բարձրացավ շենք։
Եկավ վաղուց սպասված օրը։ Գիշերով լցվեցին մեքենան և ուղևորվեցին գյուղ։ Քանի՛ մոտենում էին, Վարդանը ավելի էր երկյուղում։ Տարօրինակ զգացմունք էր։ Հաստատ վախ չէր։ Ինքը երբեք վախկոտ չի եղել։ Սակայն ի՞նչ էր կատարվում հոգում չէր հասկանում։ Փորձում էր շեղել ուշադրությունը, վերհիշում այս ճանապարհը, որով վերջին անգամ ե՞րբ է անցել չի հիշում։ Մտան գյուղ։ Հետաքրքիր է ո՞ւմ տուն են գնալու։ Այստեղ բոլորին ճանանչում է։ Անգիր գիտի ամեն մի ճանանպարհ և ուղի։ Այս մեկը դպրոց է տանում, այն մեկը ջրաղաց, մյուսը հորեղբոր տուն, այն մեկը սարը, դեպի ձախ՝ գերեզմանոցն է, դեպի աջ՝ մանկության ընկերոջ Ռաֆոյի տունն է … ամե՛ն թու՛փ է ճանաչում, ամե՛ն քա՛ր։ Հայրական տունը մյուս կողմում մնաց։ Հայրը վաղուց էր երես թեքել իրենից։ Հազար տարի չի եկել գյուղ… այստեղ ոչինչ չի փոխվել… կյանքը կանգնել է նույն տեղը, նույն սահմանափակության մեջ… մի ժամանակ ինքն էլ նրանց օրին էր։ Անցան կանաչ տան մոտով։ Այդ տունը իր մանկության երազանքն էր։ Ինչպե՜ս էր ուզում, որ իրե՛նք էլ ունենան նմանը։ Առաջ այն իրեն թվում էր վիթխարի՛ հրա՛շք պալա՛տ։ Իսկ հիմա աչքին երևաց մի խղճուկ շինություն։ Սրանից հազա՛ր անգա՛մ լավը՛ կա՛։ Հետո անցան իր առաջին սիրո տան մոտով։ Սաթենիկը՜… օ՜, այդ աղջիկը, ի՜նչ գեղեցի՛կ աչքեր ուներ… ու ծա՛նր ձեռք։ Ակամա ժպտաց։
_Արո՛, սրան նայիր։ Երևի մտքում փողն է հաշվում։
Վարդանը դարձավ նրան։
_Այնպես էլ չասացիք ու՞ր ենք գնում։
_Գաղտնիք է,_քթի տակ մրմռաց Արազը։ Հետո ղեկից ետ նայեց,_այսօր կապացուցես մեր հետ ես թե չէ։
_Ինչու՞… իմ հավատարմության ապացո՞ւյց ես ուզում։ Կարծեմ վաղու՛ց ապացուցել եմ։
_Այսօ՛ր կտեսնենք։
Վարդանի սիրտում արթնացավ մի խավար կասկած։ Չլինի թե՞ իր հարազատներից մեկի՛ տուն են գնում։ Բայց ու՞մ։ Ո՞ր մեկի։ Եթե նրանցից մեկը մեքենա գներ ինքը կիմանար։ Որովհետև մայրը կպատմեր․ հարազատներից միայն մայրը կապ էր փնտրում իր հետ։ Սակայն հազվադեպ էր ստացվում խոսել հետը, միշտ ինչ որ գործեր ուներ կամ երբ դեղերի ազդեցության տակ ինքը խուսափում էր շփումից։ Վաղուց չէր խոսել հետը։ Ե՞րբ է լսել մոր ձայնը վերջին անգամ։ Լավ, հիմա՛ դա կարևոր չի՛։ Այնուամենայնիվ չիմացավ ու՞ր են գնում։ Գյուղի այս կողմում ո՛չ մեկը չուներ։
_Սուսուփու՛ս մտնում ենք, խուզարկում մեքենան, հանում թաքստոցից ապրանքը ու հեռանում։ Առա՛նց որևէ շշու՛կ,_կրկնեց Արտեմը։
Վարդանին թվաց թե ընկերը այնպես էր արտասանում, կարծես ինչ որ մեկին համոզում էր, թե հե՛նց այսպե՛ս պետք է գործել ոչ թե ուրիշ ձև։ Ինչու՞…
Արդեն գիշերվա կեսից անցել էր։ Գյուղը վաղուց քուն էր մտել։ Այս ժամին եթե ինքն էլ պապական օջախում լիներ, ապա նույնպես անկողնում յոթերորդ երազն էր տեսնելու։ Հանգիստ չէր տալիս այն հանգամանքը, որ չպարզեց ո՞ւր են գնում։ Գլխին պրոբլեմներ չբերի՞։ Բայց սրանից ավել էլ ո՞ւր… կգնան սուսիկ-փուսիկ գործը կանեն ու կվերադառնան քաղաք։ Կարծես առաջին անգամ են անում։ Մի քանի անգամ էլ եղել է, որ չեն հասցրել հանել թմրանյութերը թաքստոցից, որովհետև չափից ավելի ուրախացած մեքենայի տերը եկել էր դիմավորել օդանավակայան։ Անհամբերությամբ լցվա՛ծ, մոռացա՛ծ, որ լիքը փաստաթղթերի կարգավորում կա առաջը, վազե՛լ էր երազանքին ընդառաջ։ Ոչի՛նչ, ամեն ի՛նչ կարգավորեցին։ Այդ մարդը այդպես էլ մնաց անտեղյա՛կ ու գո՛հ։
